Χερτς, Χάινριχ Ρούντολφ

(Hertz, Αμβρούργο 1857 – Βόνη 1894). Γερμανός φυσικός. Σπούδασε φυσική και μηχανική πρώτα στο Μόναχο και κατόπιν στο Βερολίνο όπου, αφού αναγορεύτηκε διδάκτορας, έγινε βοηθός του Χέλμχολτς, ο οποίος τον έβαλε στις έρευνες επί των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, τα οποία πρόβλεπε η ηλεκτρομαγνητική θεωρία του Μάξουελ, που είχε διατυπωθεί πριν από 20 χρόνια. Ο X. δίδαξε στη συνέχεια στο Κίελο και στο πολυτεχνείο της Καρλσρούης, όπου επανέλαβε τα περίφημα πειράματά του επί των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Το 1889 έγινε καθηγητής της φυσικής στο πανεπιστήμιο της Βόνης. Ο X. επινόησε μια διάταξη σε συνδυασμό με ένα πηνίο Ρούμκορφ, η οποία μπορούσε να παράγει ηλεκτρικές εκκενώσεις υψηλής συχνότητας και επομένως μικρού μήκους κύματος, κατάλληλες για εργαστηριακά πειράματα. Για να διαπιστώσει τη διάδοση στον χώρο των κυμάτων που παράγονται με αυτόν τον τρόπο ο X. κατασκεύασε ένα αντηχείο που απαρτιζόταν από μια αγώγιμη σπείρα. Όταν το αντηχείο εισερχόταν σε συνήχηση με τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που έφταναν, παραγόταν ένας σπινθήρας μεταξύ των δύο άκρων της σπείρας. Με τα μέσα αυτά ο X. απέδειξε ότι τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα έχουν τις ίδιες ιδιότητες με αυτές των φωτεινών κυμάτων, αναπαράγοντας στο εργαστήριο τα φαινόμενα της ανάκλασης, διάθλασης κλπ. και ότι αυτά μεταδίδονται με την ταχύτητα του φωτός. Εάν σκεφτούμε ότι στα πειράματα του X. έχει την αρχή της η ασύρματη τηλεγραφία και κατόπιν το ραδιόφωνο και πρόσφατα η τηλεόραση, γίνεται αντιληπτό τι οφείλει η ανθρωπότητα στον μεγάλο αυτό επιστήμονα, ο οποίος, συνδυάζοντας τη μεγαλοφυΐα ενός θεωρητικού φυσικού με την ασυνήθιστη επιδεξιότητα ενός πειραματιστή, κατόρθωσε για πρώτη φορά να παράγει ηλεκτρικές ταλαντώσεις και να επιτύχει τη λήψη ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, τα οποία προς τιμήν του ονομάστηκαν χερτσιανά (συνηθισμένη ελληνική απόδοση ερτζιανά) κύματα. Ο X. ανακάλυψε ακόμα το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο που παράγεται από ακτίνες X, δηλαδή το φαινόμενο κατά το οποίο όταν μια μεταλλική επιφάνεια προσβάλλεται από ακτίνες X, εκπέμπει ηλεκτρόνια. Το φαινόμενο αυτό, που εκδηλώνεται ακόμα και με τις φωτεινές ακτινοβολίες, ονομάστηκε κατόπιν φαινόμενο Χερτς - Χάλβακς. χερτς. Μονάδα συχνότητας με σύμβολο Hz, ίση με τη συχνότητα ενός περιοδικά μεταβλητού φαινομένου, του οποίου η πλήρης περίοδος αντιστοιχεί σε 1 δευτερόλεπτο. Στον Χάινριχ Ρούντολφ Χερτς οφείλεται η ανακάλυψη (1887) των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, που υπήρξαν η βάση της ασύρματης τηλεφωνίας.